دربارهی سالمندی باورهای غلط بسیاری وجود دارد و یکی از آنها این است که افراد در سنین بالا صرفاً به محیطی آرام و استراحت فراوان نیاز دارند. بله؛ البته که بزرگترهای ما نیمی از قوای جسمی و روحی جوانیشان را از دست دادهاند و فراهم آوردن فضایی پرآرامش و به دور از دغدغههای معمول زندگی برایشان ضروری است، اما این همهی ماجرا نیست. سالمندان هم مثل همهی ما به تفریح و گردش، دورهمی و شرکت در فعالیتهای گروهی یا بهطور خلاصه هر نوع پیوندداشتنی با یکدیگر و جهان اطرافشان احتیاج دارند.
بر همین اساس است که در سرای سالمندان پارسایان مواردی را به این هدف اختصاص دادهاند. این مرکز بهواسطهی تجربهی بیستسالهاش در زمینهی نگهداری و توانبخشی عزیزان سالمند، بهخوبی میداند که برگزاری برنامههای مفرح تا چه حد در تقویت روحیهی آنها و دور کردنشان از رخوت و خمودگی ناشی از دستوپنجه نرم کردن با مشکلات مربوط به سلامتی مؤثر است. به همین دلیل، در کنار اینکه امکانات بسیاری را برای پر کردن اوقات فراغت سالمندان فراهم آوردهاست، بهدنبال بهانهای برای برگزاری جشنهایی بودهاست که به آنها فرصتی برای شاد بودن و وقتگذرانی با خانوادههایشان میدهند. این مطلب به معرفی این جشنها میپردازد؛ اینکه در کدام مناسبتها و به چه شکل برگزار میشوند و اصلاً فلسفهی برگزاری آنها چیست. با ما همراه باشید تا پارسایان را بهتر بشناسید.
مناسبتهایی که در پارسایان جشن گرفته میشوند
دربارهی تفریح سالمندان این بسیار مهم است که روحیات، اعتقادات و پیشینهی فرهنگیشان درنظر گرفته شود. درواقع اجرای برنامههایی که هیچ سنخیتی با سلیقه و تفکرات آنها ندارد، بهجای روحیهبخشی به افراد مسن، آزردهخاطرشان خواهد کرد. به همین سبب، ما در پارسایان بهسراغ جشن گرفتن مناسبتهایی رفتهایم که برای همهی ایرانیان، چه پیر و چه جوان، حائز اهمیتاند؛ روزهایی از سال که میهمانان عزیزمان از آنها خاطرههایی خوش بهیاد دارند، چراکه دوباره ایشان را با ریشههای ملی و مذهبیشان پیوند میدهند. برخی از این مناسبتها عبارتاند از:
جشن نوروز در پارسایان
کدام ایرانیست که نوروز را نشناسد و آن را خوش ندارد؟ این رسم کهن که به ثبت جهانی هم رسیدهاست و نهفقط در ایران و کشورهای اطراف که در دیگر نقاط دنیا نیز گرامی داشته میشود، بهترین وقت برای نو کردن لباسها، لبخندها و دیدارهای هماهنگ با طبیعتیست که بهسوی نو شدن میرود. نوروز فرصتیست که ایرانیان از آن برای دور هم جمع شدن، گفتن، خندیدن و خاطرهی خوش ساختن استفاده میکنند؛ فرصتی که پارسایان بههیچوجه آن را از دست نخواهد داد!
مثل تمام ایران، در این مرکز نیز سفرهی هفتسین پهن میشود و ما که همهجا را پاکیزه و آراستهایم، آمادهی میهمانداری از عزیزانی میشویم که به رسم سال نو به دیدوبازدید سالمند گرامیشان آمدهاند. بهعلاوه همانطور که خانوادههای ایرانی به اینکه در لحظهی سال تحویل دور هم جمع باشند مقید هستند، در پارسایان نیز ما بهشکل خانوادهای بزرگتر گرد هم میآییم و هیجانزده و پر از آرزوهای خوب برای یکدیگر، بهانتظار فرارسیدن لحظهای میمانیم که سال نو میشود.
البته تمام جشن نوروز در این مرکز در همین موارد خلاصه نمیشود و برنامههای بیشمار دیگری نیز وجود دارند تا نوروز را به شادترین روزهای سال برای میهمانان عزیز پارسایان تبدیل کنند که برای نمونه میتوان به برنامههای روز سیزدهبهدر اشاره کرد.
برگزاری مراسم شب یلدا در سرای سالمندان پارسایان
از دیگر مناسبتهایی که بدون استثنا همهی مردم ایران آن را جشن میگیرند یلداست: طولانیترین شب سال و یا به باور اقوام آریایی، شب زایش خورشید. یلدا که میگذرد، آرامآرام روزها بلندتر میشوند و نور آفتاب مدتزمان بیشتری را میهمان زمین میماند. این اتفاق، انقلاب زمستانی، در نزد ایرانیان که تابش خورشید را نماد پیروزی نیکی و روشنایی بر بدی و تاریکی میدانند، مبارک دانسته میشود و بهانهای برای برگزاری دورهمیهایی صمیمی، شاهنامهخوانی، تفأل زدن به حافظ، گفتوخند و خاطرهگویی و… بهحساب میآید.
بر همین اساس است که پارسایان نیز اهمیت زیادی به جشن گرفتن شب یلدا میدهد و آن را یکی از بهترین فرصتها برای هدیه دادن تجربهای خوش و شیرین به سالمندان عزیز مقیم مرکز و خانوادههایشان میداند. در این سرای سالمندان شبنشینی شب یلدا در کنار سفرهای برگزار میشود که مانند همهی سفرههای ایرانی از میوهها و آجیلهای خوشآبورنگ پر است و دیوان حافظ و شاهنامهی فردوسی در آن جایگاه ویژهای دارند. نقل افسانهها و اسطورههای ایرانی، شعرخوانی و اجرای برنامههای شاد و مفرح از دیگر بخشهای جشن یلدا در پارسایان هستند.
پارسایان و مراسم روز بزرگداشت فردوسی
ایران وطن شاعران بلندآوازه و ادیبان شهیریست که همهی دنیا آنها را میشناسند و بزرگ میدارند؛ و فردوسی سرآمد این شاعران است. او که از طبقهی دهقانان و اشراف بود، بهجای اینکه عمرش را مانند دیگر همردههایش صرف زمینداری و مالاندوزی کند، آن را بهپای بهنظم درآوردن شاهنامهی ابومنصوری گذاشت تا زبان و فرهنگ اصیل ایرانی را در زمانهای زنده نگه دارد که این سرزمین تحت نفوذ اعراب قرار گرفته بود. به دلیل همین درهمتنیدگی نام فردوسی و زبان فارسی، روز بیستوپنجم اردیبهشتماه را در تقویم با دو عنوان روز بزرگداشت فردوسی و روز زبان فارسی ثبت کردهاند و در آن به برگزاری مراسماتی میپردازند که شاهنامهخوانی رکن اصلی آنهاست.
ما در مرکز نگهداری و توانبخشی سالمندان پارسایان نیز به چند دلیل این روز را جشن میگیریم:
اول اینکه، فردوسی برای میهمانان سنوسالدار و عزیز ما همچون پلیست که آنها را به اصالت ایرانی و شاید خاطرات سالهای دورشان پیوند میدهد؛
دوم اینکه، هوای دلکش بهاری، گوش سپردن به نقالیها، خواندن ابیات شاهنامه و همراهی خانوادهها درست مثل یک جلسهی گروهدرمانی برای سالمندان عمل میکند و آنها را سر شوق میآورد تا مشارکت بیشتری در فعالیتهای دستهجمعی داشته باشند و از احساس تنهایی و بیتعلقی هرچه دورتر شوند.
برگزاری خیامخوانی در سرای سالمندان پارسایان
۲۸ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام است: طبیب، فیلسوف و ریاضیدانی که به نقشداشتنش در تنظیم تقویم امروزی ایران و بیش از آن، به دوبیتیهای نابش شهرت دارد. رباعیات خیام که بهخوبی دید عمیق او به جهان را آشکار میکنند، دربردارندهی داستانها و پندهایی موجزند که با آهنگی خوش سروده شدهاند و انسان را به قدر دانستن همین فرصت کوتاه عمر تشویق میکنند.
برپایهی همین اشعار کوتاه و حکیمانه در استان بوشهر گونهای موسیقی شکل گرفت که در سراسر ایران و حتی خارج از مرزهای این کشور محبوبیت یافتهاست: «خیامی» یا «خیامخوانی» که شامل همراهی ساز و آوازهاییست که ریتمی شاد و خوانشی دستهجمعی دارند. همین نشاطی که در خیامخوانی وجود دارد بهعلاوهی مفاهیم تأملبرانگیز رباعیات خیام پارسایان را برآن داشت تا جشن روز بزرگداشت این شاعر را نیز به تقویم مناسبتهای ویژهی این مرکز بیفزاید و از طریق اجرای برنامههایی پرمعنا و هدفمند، حالوهوایی بهتر برای میهمانان عزیز خود بسازد.
هدف از برگزاری این جشنها در سرای سالمندان پارسایان چیست؟
همه تصور میکنند با افزایش سن چالشبرانگیزترین اتفاقی که میافتد ابتلای افراد به بیماریهایی نظیر مشکلات قلبی ، دیابت، فشار خون و… است، اما تجربهی بیستسالهی پارسایان نشان میدهد که در بسیاری از موارد نقش تنشهای روانی در بهخطر انداختن سلامت سالمندان پررنگتر است.
برای نمونه، اگر پیِ بیاشتهایی در افراد مسن و سوءتغذیهی آنها را بگیریم، در اغلب مواقع به روانرنجوریهایی نظیر اضطراب میرسیم که آنقدر مورد بیتوجهی قرار گرفتهاند که باعث بروز افسردگی و درنتیجهی آن اختلالات خواب، بیمیلی به غذا، ناامیدی، بیتفاوتی و… شدهاند. این روانرنجوریها معمولاً به این دلیل بهوجود میآیند که در مسیر افزایش سن، افراد آرامآرام از حضور در اجتماع بازمیمانند، اندکاندک خود را تنها و رهاشده میبینند و کمکم احساس مفید، مهم و دوستداشتنی بودنشان را از دست میدهند.
بر همین اساس، پارسایان بهدنبال یافتن ایدهای برای بهبود هرچه بیشتر سلامت روان میهمانان گرامی خود تصمیم گرفت تا در کنار کمک گرفتن از درمانگرانی برجسته و همدل، برنامههایی را ترتیب دهد که این عزیزان را به حضور در جمع همسالانشان ترغیب میکنند. این جشنها و برنامهها، بهجز اینکه بسیار مفرحاند، باعث بهبود مهارتهای ارتباطی و شناختی سالمندان نیز میشوند و شر خمودگی، پرخاشجویی، بیقراری و… را از روح و تنشان دور میکنند. بهعلاوه فرصتی برای آنها بهوجود میآورند تا باری دیگر خود را عضوی از یک اجتماع بیابند و دیگر احساس تنهایی نکنند.
آیا پارسایان جشنها و برنامههای مفرح دیگری نیز برگزار میکند؟
این مرکز مانند همان خانهایست که همه در آن زندگی میکنند! همانطور که یک خانواده مناسبتهای خاص خودشان را جشن میگیرند و راههای مختلفی برای سرگرمی و تفریح دارند، در پارسایان نیز برنامههای متفاوتی بهاجرا درمیآیند که صرفاً محدود به یکی دو مناسبت تقویمی نیستند.
این برنامهها که هدف اصلی همهشان تأمین سلامت روان سالمندان است، از رفتن به پارک، سینما، تئاتر، اماکن مذهبی و… بهصورت دستهجمعی گرفته تا برگزاری موسیقی زنده و کلاسهای آموزشی در مرکز را شامل میشوند. ما برای تشویق هرچه بیشتر میهمانان خود به مشارکت داشتن در فعالیتهای گروهی، وسایل بازیهای دو یا چندنفره همچون شطرنج را در اختیارشان قرار دادهایم و جلسات قصه و شعرخوانی یا تماشای فیلم داریم. گذشته از اینها، پارسایان تولد میهمانان گرامی خود را نیز فراموش نمیکند و آن را در کنار خانوادهی این عزیزان جشن میگیرد.