استرس و اضطراب به یکی از رایج‌ترین اختلالات روانی در عصر حاضر تبدیل شده‌اند. گاهی اوقات افراد با این اختلال در زندگی روزمره مواجه می‌شوند که به نظر می‌رسد راهی برای رهایی از آن وجود ندارد. بسیاری از سالمندان نیز با مشکلات استرس و اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند. اختلالی که تاثیر منفی بسزایی روی کیفیت زندگی، سلامتی جسمانی و آرامش آنها دارد. هنر درمانی یکی از راه‌های شگفت‌انگیز رهایی از اضطراب در سالمندی است. در این مطلب قصد داریم به بررسی مزایای فوق‌العاده هنر درمانی در افراد مسن بپردازیم. دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.
هنر درمانی چیست؟ (Art Therapy)
قبل از هر چیز باید بررسی کنیم که هنردرمانی چیست؟ در هنر درمانی به دنبال استفاده از ظرفیت بی‌نظیر هنرهای خلاقانه برای مقابله با استرس و اضطراب افراد هستیم. خیلی از مردم تصور می‌کنند که هنرهایی مانند نقاشی صرفا سرگرمی هستند. این در حالی است که تحقیقات نشان داده‌اند این فعالیت‌ها تاثیر مثبت زیادی روی حفظ سلامت جسمی و روانی افراد دارند.
در واقع هنردرمانی پلی به سوی آرامش روحی و جسمی را برای افراد فراهم میکند. اگر قرار باشد این روش بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد، باید توسط افراد خبره و آموزش دیده انجام گیرد. علاوه بر آن با شرکت در کلاس‌های آموزشی اختصاصی در این زمینه نیز می‌توانید به نتایج خوبی دست پیدا کنید. هنردرمانی به حفظ سلامت روان سالمندان کمک میکند؛ البته در دوره سالمندی لازم است که هنر درمانگران کنار افراد مسن حضور داشته باشند.
هنر درمانی در سالمندان چطور کار میکند؟
هنر درمانی در سالمندان باعث تقویت مهارتهای ارتباطی، بهبود قوه تمرکز و کاهش احساس تنهایی و انزوا میشود. تداوم این رویه باعث میشود که احساس عزت نفس در افراد مسن به بهترین شکل ممکن تقویت شود. همچنین خودآگاهی افراد را به حد مطلوبی می‌رساند. این موارد شاید در وهله اول خیلی ساده و پیش پا افتاده به نظر برسند؛ اما واقعیت این است که تحقیقات پزشکی نشان می‌دهند، جرقه بسیاری از اختلالات روحی و روانی از نقص در همین موارد شکل می‌گیرد.
به زبان آوردن احساسات و عواطف در هر سنی کار آسانی نیست. این موضوع برای سالمندان به امری چالش‌برانگیزتر تبدیل میشود. به همین سبب یک خانه سالمندان درجه یک و پیشرفته از تمام متدهای به‌روز با استانداردهای جهانی برای بهبود شرایط سالمندان عزیز بهره می‌برند.
تقویت مهارتهای ارتباطی در افراد سالخورده با هنردرمانی به برقراری ارتباط آنها با دیگران کمک بزرگی میکند.
هنر درمانی برای سالمندان شامل چه مواردی میشود؟
تکنیک‌های مختلفی برای هنر درمانی در سالمندان وجود دارند. نکته مهمی که باید مد نظر قرار دهید این است که حتما در انتخاب فعالیت هنری، موضوعاتی از قبیل علاقه، توانایی جسمی و سابقه شغلی یا تجربه سالمندان در این زمینه را لحاظ کنید. از جمله بهترین تکنیک‌های هنر درمانی مناسب افراد مسن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی و نقاشی با مداد، پاستل، گچ، آبرنگ، گواش و …
- مجسمه سازی (قالب‌گیری با خاک رس برای مجسمه‌سازی خیلی راحت‌تر است)
- ساخت ماسک‌های صورت اختصاصی برای مناسبت‌ها و جشن‌ها
- رقصیدن (رقص‌های خاصی وجود دارند که در کاهش استرس نقش بسزایی ایفا می‌کنند)
- تمرین نویسندگی (خاطره نویسی، داستان نویسی و مستندنگاری)
- نوشتن شعر
- ایفای نقش در تئاتر
- عکاسی از طبیعت
روش‌های ذکر شده برای هنردرمانی در دسته سرگرمی‌های سالمندان نیز قرار می‌گیرند برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع سرگرمی مناسب سالمندان به مقاله مرتبط نوشته شده در وب‌سایت سرای سالمندان پارسایان مراجعه کنید.
فواید هنر درمانی بر سلامت سالمندان
هنر درمانی در سالمندان مزایای متعددی را به همراه دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فعالیت هنری به تقویت حواس سالمندان کمک میکند.
- یادگیری هنرهای جدید مهارت تفکر را تقویت میکند.
- عملکرد بخش مربوط به برقراری ارتباط در سیستم عصبی سالمندان بهبود می‌یابد.
- استرس و اضطراب در سالمندان کاهش پیدا میکند.
- احتمال ابتلا به افسردگی در سالمندان به شدت کاهش می‌یابد.
- احساس ناامیدی سراغ سالمندان درگیر با فرآیند هنر درمانی نمی‌آید.
- قوای عضلانی سالمندان به دلیل حرکت‌های فیزیکی در هنر درمانی حفظ میشود.
- به دلیل برقراری ارتباط با دیگران سلامت عاطفی سالمندان تقویت میشود.
- هنر درمانی فرصت بیان آزادانه احساسات و عواطف را به افراد مسن می‌دهد.
- هنر درمانی باعث میشود سالمندان کمتر به بیماری‌های زمینه‌ای فکر کنند و این در درمان بیماریها مفید است.
- فرصت شاد زیستن با فعالیتهای هنری برای سالمندان فراهم میشود. هنردرمانی یکی از روش‌های افزایش شادی در سالمندان شناخته میشود.
اثر هنر درمانی برای سالمند مبتلا به آلزایمر
هنر درمانی در سالمندان برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر تاثیر بسزایی دارد. یکی از دلایل شکل‌گیری آلزایمر در افراد مسن عدم استفاده از توانمندی‌های مغز و قوای تفکر است. هنر درمانی به درگیر شدن قوای تفکر، احساس و بخش‌هایی از مغز که در زندگی روزمره کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، کمک میکند. به همین دلیل هنر درمانی مانند سدی در برابر آلزایمر در سالمندان عمل میکند.
حتی اگر نشانه‌های آلزایمر در سالمندان به چشم می‌خورد نیز می‌توانید برای جلوگیری از پیشروی آنها روی هنر درمانی حساب ویژه‌ای باز کنید. نقاشی و موسیقی، این پتانسیل را دارند که به بازگردانی بخشی از حافظه از دست رفته سالمندان در گذشته کمک کنند. این موضوع مهمی است که برای درمان سالمندان مبتلا به آلزایمر نقش بسزایی دارد.
انجام کارهای هنری و استفاده از هنر درمانی به برطرف شدن بیاشتهایی در سالمندان و درنتیجه پیشگیری از سوء تغدیه سالمندان تاثیر چشمگیری دارد.
خدمات خانه سالمندان پارسایان
با معجزه هنر درمانی در سالمندان آشنا شدیم. تنها در صورتی می‌توانید به نتایج استفاده از ظرفیت هنر برای دستیابی به آسایش روحی و جسمی در سالمندی امیدوار بود که همه چیز زیر نظر هنر درمانگران متخصص انجام بگیرد. خیلی از مواقع دست زدن به این اقدامات به شیوه‌ای غیر تخصصی باعث دامن زدن به بیماری‌های روحی و جسمی افراد مسن میشود.
خانه سالمندان پارسایان به عنوان بهترن مرکز نگهداری و مراقبت از افراد مسن در ایران، خدمات تخصصی در زمینه هنر درمانی ارائه میکند. برنامه‌ریزی منظمی برای پرداختن به فعالیتهای هنری متناسب با علایق سالمندان در خانه پارسایان تدارک دیده میشود. همه این برنامه‌ها زیر نظر اساتید متخصص هنر و مشاوران روانشناسی خبره اجرا می‌شوند. با پارسایان زندگی را معنا کنید.
سوالات متداول
نقاشی کردن، رنگ آمیزی، طراحی، عکاسی، مجسمه سازی، سفالگری و ساخت صنایع دستی از جمله فعالیتهای هنری مناسب برای سالمندان به شمار میروند.
هنر درمانی با درگیر کردن مهارتهای فکری و تقویت سیستم عصبی به تقویت حافظه سالمندان منجر میشود.
هنر درمانی به رفع اضطراب، استرس، فشار عصبی، احساس خستگی، بیاشتهایی، آلزایمر، اسکیزوفرنی و اختلالات شناختی در سالمندان کمک میکند.
