سوء تغذیه در سالمندان

سوء تغذیه در سالمندان؛ علائم، دلایل، درمان و راه‌های پیشگیری

بدن هر یک از ما در طول شبانه‌روز نیاز به مقدار مشخصی از مواد مغذی (پروتئین، ویتامین، مواد معدنی و کالری) دارد. میزان نیاز بدن به مواد مغذی در دوره‌های سنی مختلف تغییر می‌کند. به عنوان مثال نیاز بدن به برخی از مواد مغذی در دوره سالمندی نسبت به جوانی کاهش پیدا می‌کند. اگر در یک دوره زمانی نیاز بدن به مواد مغذی برآورده نشود، سالمندان دچار سوء تغذیه می‌شوند. سوء تغذیه در سالمندان با توجه شرایط جسمانی افراد خطرات بیشتری را به دنبال دارد. مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی و روانی در بروز این مشکل تاثیرگذار هستند. در این مطلب قصد داریم به بررسی نکات مهم درباره چالش سوء تغذیه در افراد مسن بپردازیم. دعوت می‌کنیم تا پایان با ما همراه باشید.

عواملی که باعث سوء تغذیه در سالمندان می‌شوند

خیلی از افراد تصور می‌کنند که سوء تغذیه صرفا به دلیل گرسنگی ناشی از عدم دسترسی به غذا و مصرف غذاهای ناسالم ایجاد می‌شود. وقتی فردی پا به سن می‌گذارد، در معرض بیماری‌های مزمن خطرناکی قرار می‌گیرد که در ایجاد سوء تغذیه موثر هستند. به عنوان مثال ابتلا به دیابت در سالمندان، انواع سرطان و بیماری آلزایمر باعث کاهش اشتها می‌شود. به این ترتیب غذا خوردن به کاری سخت برای سالمندان تبدیل می‌شود.

در طول دوره درمان این بیماری‌ها، سوخت و ساز بدن دستخوش تغییر می‌شوند. ممکن است محدودیت‌های غذایی که برای درمان بیماری‌ها اعمال می‌شوند به سوء تغذیه در سالمندان دامن بزنند. مصرف برخی داروهای خاص یا اعتیاد به مشروبات الکلی نیز ممکن است در توانایی بدن سالمندان به جذب مواد مغذی و همچنین اشتهای آن‌ها تاثیر منفی بگذارد. افراد مسن برای مدت زمان بیشتری در بیمارستان بستری می‌شوند. حضور طولانی مدت در مراکز درمانی و بی‌توجهی به موضوع تغذیه افراد سالمند، باعث بروز سوء تغذیه می‌شود.

زوال عقل از جمله بیماری‌های ذهنی است که تبعات مختلفی به دنبال دارد و افراد مسن را بیشتر تهدید می‌کند. یکی از عوارض زوال عقل، فراموش کردن نیاز بدن به مواد غذایی یا تغییر در عادت‌های غذایی سالمندان است و ممکن است سوء تغذیه را به بار بیاورد. افسردگی، بی‌تحرکی، تنهایی و احساس غم نیز از جمله عوامل روانی هستند که به کاهش اشتها و در نتیجه سوء تغذیه در افراد مسن منتهی می‌شوند.

عواملی که باعث سوء تغذیه در سالمندان می‌شوند

همانطور که گفته شد ابتلا به سرطان می‌تواند دلیل مهمی برای سوء تغذیه در افراد باشد به همین منظور مراقبت از سالمند مبتلا به سرطان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

علائم سوء تغذیه در سالمندان

سوء تغذیه در سالمندان از جمله عارضه‌هایی نیست که علائم پیچیده‌ای داشته باشد. معمولا با مشاهده چند نشانه ساده باید نسبت به بروز سوء تغذیه در افراد مسن حساس شوید که عبارت‌اند از:

  • کاهش وزن شدید بدون رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده
  • احساس ضعف جسمانی و خستگی
  • بی‌اشتهایی
  • تورم در ناحیه‌ای از بدن
  • غذا خوردن به میزان کم و در یک زمان خاص از شبانه‌روز

عوارض ناشی از سوء تغذیه در سالمندان

سوء تغذیه در سالمندان نسبت به سایر گروه‌های سنی عوارض و خطرات به مراتب سخت‌تری را به بار می‌آورد. در وهله اول سیستم ایمنی بدن به طور قابل توجهی تضعیف می‌شود. این موضوع باعث آسیب‌پذیری بیشتر بدن در برابر بیماری‌ها می‌شود. به عنوان مثال جای زخم‌ها در بدن خیلی دیر ترمیم می‌شوند یا خطر ایجاد عفونت در محل زخم‌ها به مراتب افزایش می‌یابد.

در ادامه شاهد کاهش شاخص توده استخوانی در سالمندان خواهیم بود. داستان به همین جا ختم نمی‌شود و ضعف عضلانی نیز به دنبال عوارض قبلی از راه می‌رسد. این دو عارضه باعث می‌شوند خطر شکستن استخوان لگن در سالمندان و شکستگی در سایر قسمت‌های دیگر بدن تشدید شود. در نهایت اگر راهی برای درمان سوء تغذیه در افراد مسن پیدا نشود، احتمال مرگ و میر نیز به شدت افزایش پیدا می‌کند.

عوارض ناشی از سوء تغذیه در سالمندان

درباره راه‌های پیشگیری از زخم بستر در سالمندان بیشتر بدانید.

چه زمانی برای تشخیص و رفع سوء تغذیه به پزشک مراجعه کنیم؟

علائم سوء تغذیه در سالمندان را با هم بررسی کردیم. سوال اساسی این است که چه زمانی باید به تشخیص یا درمان این بیماری به پزشک مراجعه کنیم؟ اگر یک یا چند مورد از نشانه‌های سوء تغذیه را برای چند هفته به صورت پیوسته در فرد سالمند مشاهده کردید، حتما لازم است که برای درمان به پزشک مراجعه کنید. انجام آزمایشات دوره‌ای مخصوص سالمندان و انجام چکاپ منظم به تشخیص بیماری‌ها و پیشگیری از عوارض احتمالی آنها کمک بسیاری می‌کند.

درمان سوء تغذیه در سالمندان

با مراجعه به پزشک، معمولا معاینات اولیه با هدف بررسی شرایط جسمانی سالمندان انجام می‌شود. پزشک تشخیص می‌دهد که بدن سالمندان نیاز به چه مواد مغذی برای درمان سوء تغذیه دارد. به این ترتیب رژیم غذایی مناسب برای تامین این مواد غذایی در بلند مدت تنظیم می‌شود. ممکن است در کنار رژیم غذایی، مصرف مکمل‌های خوراکی نیز به سالمندان پیشنهاد شود.

اگر بیماری‌های جسمی و روانی در ایجاد سوء تغذیه موثر باشند، باید ابتدا به فکر درمان آن‌ها باشید. به همین دلیل پزشک شما را به متخصصانی ارجاع می‌دهد که با مشورت هم درمان بیماری‌های زمینه‌ای را در پیش بگیرند. تجویز دارو و روش‌های درمانی برای سالمندان مبتلا به سوء تغذیه نیاز به حساسیت به مراتب بیشتری دارد. به عنوان سوء تغذیه می‌تواند یکی از نشانه‌های افسردگی باشد که باید درمان شود از همین رو نیاز است؛ سایر علائم افسردگی در سالمندان را بدانید.

پیشگیری از سوء تغذیه در سالمندان

برای پیشگیری از بروز سوء تغذیه باید همزمان چندین نکته مهم را مد نظر قرار دهید. نکاتی که برخی از آن‌ها ناظر به رژیم غذایی و بعضی دیگر نیز مربوط به سلامت جسمی و روانی سالمندان است. در اینجا به چند مورد از اقدامات ضروری برای پیشگیری از سوء تغذیه در سالمندان اشاره می‌کنیم:

  • رژیم غذایی سالم و متعادل برای سالمندان تنظیم کنید.
  • حتما نظارت و پیگیری کنید تا رژیم غذایی به طور کامل رعایت شود.
  • در صورت تاثیر منفی داروها روی اشتهای سالمندان، برای تغییر آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
  • عوامل روانی مخرب مانند استرس و اضطراب را از سالمندان دور کنید.
  • با مصرف مایعات سالم جلوی کم آبی بدن سالمندان را بگیرید.
  • در صورت ضعیف شدن دندان‌ها برای جلوگیری از مشکل غذا خوردن به فکر راه جایگزین بروید.
  • غذاهای خوشش رنگ و لعاب در ترغیب سالمندان به غذا خوردن بسیار مفید هستند.
  • تعداد وعده‌های غذایی را افزایش و در عوض حجم غذا در هر وعده را کاهش دهید.

فراموش نکنید که سلامت روان بر سلامت جسمی بسیار تاثیر دارد. شناخت سلامت روان در سالمندان و راه‌ کارهای موثر درمانی به ما کمک می‌کند تا مسیر بهبود و یا جلوگیری از برخی موارد را به خوبی طی کنیم.
سلامت روان سالمندان را چطور تقویت کنیم؟

رژیم غذایی متعادل برای سالمندان

 وقتی صحبت از رژیم غذایی متعادل می‌شود، باید توجه داشته باشید که الزاما نیازی نیست هزینه‌های سنگینی متحمل شوید؛ بلکه لازم است که مصرف وعده‌های غذایی را به صورت هدفمند در نظرگرفته و اجرا کنید. رژیم غذایی سالم و مقوی برای سالمندان باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد که عبارت‌اند از:

  • استفاده ماهی، گوشت بدون چربی و غلات کامل در رژیم غذایی
  • مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و متنوع
  • مصرف میان وعده‌های سالم و کم چرب مانند آجیل
  • استفاده از نوشیدنی‌های انرژی‌زای بدون قند
رژیم غذایی متعادل برای سالمندان

از بین بردن کم اشتهایی در سالمندان

برای از بین بردن کم اشتهایی در سالمندان باید ابتدا دلایل آن را شناسایی کنید. اگر بیماری یا مصرف داروی خاصی باعث کاهش اشتها شده، باید به دنبال راهی برای درمان بیماری یا تغییر دارو باشید تا مشکل برطرف شود. همچنین اگر عوامل روانی مانند بیماری آلزایمر در سالمند یا زوال عقل باعث کاهش اشتها شده‌اند، باید از متخصص روانشناسی برای حل مشکل کمک بگیرید.

در حالت عادی نیز پیشنهاد می‌کنیم به جای مصرف غذا در سه وعده، تعداد وعده‌ها را افزایش و در عوض حجم غذا را در هر وعده کاهش دهید. تزئین کردن غذا با شکل و شمایل زیبا و همچنین استفاده از ادویه‌های مجاز برای ایجاد بوی خوشایند در ترغیب سالمندان به مصرف غذا موثر هستند.

روانشناسی سالمندان چرا اهمیت دارد و به بررسی چه مواردی پرداخته می‌شود؟

مراقبت از سالمند دچار سوء تغذیه و کم اشتها

برای مراقبت از سالمند مبتلا به سوء تغذیه باید حتما از یک برنامه مدون استفاده کنید. برنامه‌ای که در آن زمان و میزان مصرف انواع مواد غذایی مقوی برای تامین نیاز بدن سالمندان به پروتئین، ویتامین و سایر مواد معدنی به طور دقیق ذکر شده است. سالمندان معمولا به تنهایی عملکرد مناسبی برای درمان سوء تغذیه ندارند و باید حتما افرادی در کنار آن‌ها حضور داشته باشند. اگر به هر دلیل شرایط مراقبت از سالمند مبتلا به سوء تغذیه را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از خانه‌های سالمندان کمک بگیرید.

خدمات خانه سالمندان به افراد با مشکلات تغذیه

خانه سالمندان پارسایان با برخورداری از کادری متخصص و مجرب، آماده پذیرایی از سالمندان عزیز مبتلا به سوء تغذیه است. در خانه پارسایان واحد تغذیه به صورت تخصصی فعالیت می‌کند. کارشناسان تغذیه ما رژیم غذایی اختصاصی با توجه به شرایط هر یک از سالمندان عزیز در نظر می‌گیرند.

در کنار واحد تغذیه، آشپزهای حرفه‌ای و خبره‌ای در مجموعه حضور دارند که تمام دستورات کارشناس تغذیه را اجرا می‌کنند. همکاران ما برنامه غذایی سالمندان را به دقت و در زمان مناسب پیگیری و اجرا می‌کنند. بنابراین ظرف مدت زمان کوتاهی با حضور در خانه سالمندان پارسایان، مشکل سوء تغذیه در سالمندان به طور کامل برطرف می‌شود.

سوالات متداول

عدم دسترسی به غذای کافی، رژیم غذایی ناسالم، بروز بیماری‌های زمینه‌ای و … از جمله عواملی هستند که باعث بروز سوء تغذیه در سالمندان می‌شوند.

کاهش شدید وزن، از دست دادن تعادل، عدم بهبود جای زخم و خستگی دائمی از جمله علائم خطرناکی هستند که نشانه سوء تغذیه حاد در سالمندان به شمار می‌روند.

سوء تغذیه در سالمندان از طریق معاینات و آزمایش‌های غربالگری تشخیص داده می‌شود.

بسیاری از سالمندان با کمبود مواد مغذی مانند کلسیم، فولیک اسید، پتاسیم و فیبر مواجه هستند.

اشتراک‌گذاری کنید

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا

تماس با ما

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

ما را در اینستاگرام ببینید

برگشت به منوی تماس ها

برگشت به منوی تماس ها

صفحه فیسبوک پارسایان

برگشت به منوی تماس ها